Διερεύνηση διαστάσεων της ψυχοκοινωνικής προσαρμογής των φοιτητριών/ών παιδαγωγικών τμημάτων του Π.Θ. και των σχέσεών τους με πλευρές της ψυχικής υγείας και των ακαδημαϊκών προσδοκιών τους

 Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από την Επιτροπή Ερευνών ΠΘ (ΚΕ 5600.03.04.02.05) και υλοποιήθηκε σε συνεργασία των τριών παιδαγωγικών τμημάτων ΠΘ με επιστημονική ευθύνη των Ε. Δερμιτζάκη (ΠΤΠΕ), Χ. Ρούση (ΠΤΕΑ) και Γ. Βλειώρα (ΠΤΔΕ). Η έρευνα έλαβε χώρα με συμπλήρωση ηλεκτρονικών ερωτηματολογίων σε δύο χρονικές φάσεις, στην αρχή και στο τέλος της ακαδημαϊκής χρονιάς 2019-2020. Ακολουθεί περιληπτική παρουσίαση της πρώτης φάσης της έρευνας (Νοέμβριος 2019) και των πρώτων ευρημάτων της. Τα δεδομένα της δεύτερης φάσης βρίσκονται υπό επεξεργασία.

Περίληψη

Η φοιτητική ζωή συνδέεται με αλλαγές και, συχνά, με νέες προκλήσεις, όπως η διαχείριση των απαιτήσεων του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος αλλά και η διαχείριση διαστάσεων της κοινωνικής ζωής και προσαρμογής τους στο πλαίσιο της ακαδημαϊκής και ευρύτερης κοινότητας. Στόχος της έρευνας ήταν να διερευνηθούν οι σχέσεις διαστάσεων της ψυχοκοινωνικής προσαρμογής των νέων φοιτητριών/ών των παιδαγωγικών τμημάτων του Π.Θ., με πλευρές της ψυχικής υγείας και με τις ακαδημαϊκές προσδοκίες τους.

Στην πρώτη φάση της έρευνας συμμετείχαν συνολικά 439 φοιτήτριες και φοιτητές (άνδρες=36) 1ου και 3ου εξαμήνου των τριών παιδαγωγικών τμημάτων του Παν/μίου Θεσσαλίας. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες ήταν μεταξύ 18-19 ετών. Οι μεταβλητές που εξετάστηκαν με κλίμακες αυτο-αναφοράς ήταν: διαστάσεις της γενικής ψυχικής υγείας, διαστάσεις της ψυχοκοινωνικής και ακαδημαϊκής προσαρμογής των φοιτητριών/τών στο πανεπιστήμιο και οι ακαδημαϊκές προσδοκίες τους από τις σπουδές τους στο πανεπιστήμιο. Μετά από τις στατιστικές αναλύσεις, αναδείχθηκαν οι εξής παράγοντες οι οποίοι αποτέλεσαν και τις μεταβλητές της έρευνας. Ψυχική υγεία: συναισθηματική, κοινωνική, ψυχολογική ευεξία. Ψυχοκοινωνική προσαρμογή: ακαδημαϊκή, κοινωνική, προσωπική προσαρμογή.  Ακαδημαϊκές προσδοκίες: προσωπική ανάπτυξη, φοιτητική κινητικότητα, κοινωνικές επαφές, ανταπόκριση σε κοινωνική πίεση, επαγγελματικές ευκαιρίες.

Με βάση τις απαντήσεις τους, οι συμμετέχουσες/οντες βιώνουν γενικά θετικές εμπειρίες ψυχικής ευεξίας, ωστόσο, βρέθηκαν κάπως χαμηλής συχνότητας αναφορές των φοιτητριών/τών αναφορικά με την κοινωνική ευεξία, δηλαδή, εμπειρίες που αφορούν την καλή φύση των ανθρώπων και της κοινωνίας κατά το τελευταίο διάστημα. Ως προς την ψυχοκοινωνική προσαρμογή, αναφέρεται γενικά ικανοποιητική προσαρμογή, ιδιαίτερα σε σχέση με τις σπουδές και την ακαδημαϊκή ζωή. Επίσης, οι συμμετέχοντες/ουσες εμφανίζονται να διατηρούν αρκετά υψηλές προσδοκίες από την εκπαίδευσή τους στο πανεπιστήμιο αναμένοντας ότι θα τους βοηθήσει ιδιαίτερα να έχουν περισσότερες και καλύτερες επαγγελματικές ευκαιρίες στο μέλλον αλλά και θα τους δώσει ευκαιρίες για προσωπική ανάπτυξη. Κεντρικό εύρημα ήταν ότι όλες οι διαστάσεις της ψυχοκοινωνικής προσαρμογής των φοιτητριών/ών στο πανεπιστήμιο συσχετίζονται σημαντικά και θετικά με την αναφερόμενη ψυχική τους ευεξία, ιδιαίτερα με τις εμπειρίες συναισθηματικής ευεξίας. Επίσης, η αναφερόμενη κοινωνική προσαρμογή συσχετίζεται σημαντικά με τις προσδοκίες για κοινωνικές συναναστροφές με τις οποίες εισέρχονται στον ακαδημαϊκό χώρο οι νέοι φοιτητές και φοιτήτριες αλλά και με τις προσδοκίες τους για προσωπική ανάπτυξη. Τέλος, δεν βρέθηκαν σημαντικές διαφορές στις απαντήσεις μεταξύ φοιτητών/τριών των τριών διαφορετικών τμημάτων στις περισσότερες εξεταζόμενες μεταβλητές. Εξαίρεση ήταν η υψηλότερη ακαδημαϊκή προσαρμογή των φοιτητριών/τών του ΠΤΕΑ σε σύγκριση με το ΠΤΔΕ και η υψηλότερη προσωπική προσαρμογή τους σε σύγκριση με το ΠΤΠΕ. Η καλύτερη κατανόηση ψυχολογικών παραγόντων όπως οι παραπάνω και των μεταξύ τους σχέσεων είναι δυνατό να επιτρέψει στα ακαδημαϊκά τμήματα να υποστηρίξουν πιο αποτελεσματικά πλευρές των σπουδών και της  ακαδημαϊκής ζωής των φοιτητών/τριών ώστε να τους διευκολύνουν να επιτύχουν τους στόχους τους.)